Nhiều người học TOEIC chăm chỉ mỗi ngày nhưng vẫn nhanh quên từ vựng, dù đã viết đi viết lại hàng chục lần. Nguyên nhân không nằm ở trí nhớ kém, mà ở cách học chưa phù hợp với cơ chế vận hành của não bộ. Khi hiểu và áp dụng đúng “cách não ghi nhớ”, bạn có thể học từ vựng TOEIC một cách tự nhiên, lâu quên mà không cần nhồi nhét hay áp lực.
Vì sao học từ vựng TOEIC lại khó ghi nhớ với nhiều người?
Thói quen học thuộc lòng và nhồi nhét: nguyên nhân chính gây quên nhanh
Phần lớn người học TOEIC nói riêng và tiếng Anh nói chung có xu hướng “học vẹt”: đọc đi đọc lại từ và nghĩa với hy vọng não sẽ tự ghi nhớ. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Đại học Stanford (Mỹ), trí nhớ ngắn hạn chỉ lưu trữ thông tin trong khoảng 20–30 giây nếu không được củng cố bằng ngữ cảnh hoặc cảm xúc. Khi học thuộc lòng, não chỉ xử lý thông tin ở vùng “bộ nhớ làm việc” (working memory) – vốn nhanh đầy và dễ mất. Do đó, dù nhớ được tạm thời, bạn sẽ quên nhanh sau vài ngày.
Học không gắn với ngữ cảnh và cảm xúc, từ vựng không được “gắn neo” trong não
Não người ghi nhớ hiệu quả nhất khi thông tin gắn liền với trải nghiệm, hình ảnh hoặc cảm xúc gọi là “contextual learning” (học qua ngữ cảnh). Khi học một từ trong bối cảnh cụ thể, vùng hippocampus (trung tâm ghi nhớ dài hạn) được kích hoạt mạnh hơn.
Ví dụ, thay vì chỉ học từ “negotiation” là “đàm phán”, hãy đặt nó trong câu chuyện: “The negotiation between the two companies lasted for weeks.” Khi đó, não không chỉ nhớ từ, mà còn nhớ cảm xúc, tình huống, và cách dùng tạo nên “neo liên kết” giúp ghi nhớ sâu hơn.
Học từ vựng TOEIC theo não bộ: Cách tiếp cận mới giúp ghi nhớ tự nhiên
Hiểu cơ chế ghi nhớ của não: “lặp lại có ý nghĩa” thay vì “lặp lại máy móc”
Não bộ cần được “nhắc lại đúng lúc” để chuyển thông tin từ trí nhớ ngắn hạn sang dài hạn. Kỹ thuật “spaced repetition” (lặp lại ngắt quãng) được phát triển dựa trên nghiên cứu của Hermann Ebbinghaus về “đường cong quên lãng” cho thấy việc ôn lại từ vựng sau 1 ngày, 3 ngày, rồi 7 ngày giúp tăng khả năng nhớ lâu hơn gấp 3 lần so với học dồn.
Bạn có thể ứng dụng nguyên tắc này bằng flashcard giấy, app học từ vựng như Anki, Quizlet hoặc phần mềm học TOEIC được thiết kế dựa trên kỹ thuật spaced repetition. Mỗi lần ôn lại, thay vì chỉ đọc, hãy thử đặt từ vào câu hoặc tình huống thực tế để tạo “ý nghĩa” cho lần lặp lại đó.
Kết hợp hình ảnh, âm thanh và cảm xúc khi học từ vựng TOEIC
Não người xử lý thông tin đa giác quan nhanh và bền hơn gấp nhiều lần so với chữ đơn thuần. Khi bạn nhìn hình, nghe phát âm, và đọc to cùng lúc, nhiều vùng não cùng hoạt động giúp tạo dấu ấn mạnh trong trí nhớ.
Ví dụ, khi học từ “deadline”, hãy tưởng tượng cảnh bạn phải nộp báo cáo gấp, nghe phát âm /ˈded.laɪn/, và nói câu: “I’m under a tight deadline!” Cảm xúc căng thẳng giúp từ này được khắc sâu hơn.
Nguyên tắc “học bằng cảm xúc” không chỉ khiến quá trình thú vị hơn mà còn giúp thông tin đi vào trí nhớ dài hạn theo đúng cách não tự nhiên hoạt động.
Các bước học từ vựng TOEIC hiệu quả theo cơ chế não bộ
Bước 1 – Phân loại từ vựng TOEIC theo chủ đề thực tế
Não ghi nhớ tốt hơn khi thông tin có sự liên kết. Nhóm từ vựng theo chủ đề thực tế giúp bạn xây dựng mạng lưới ngữ nghĩa (semantic network) một cách tổ chức dữ liệu tự nhiên của não bộ.
Trong TOEIC, bạn có thể chia từ vựng theo các nhóm như: Business & Office, Travel, Meetings, Marketing, Finance, Customer Service… Khi học trong nhóm, các từ dễ gợi nhớ lẫn nhau, giúp quá trình ôn tập nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Bước 2 – Học từ qua ngữ cảnh và câu ví dụ gắn liền với tình huống TOEIC
Thay vì chỉ học nghĩa, hãy học từ trong câu ví dụ hoặc hội thoại mô phỏng đề thi TOEIC. Ví dụ, với từ “proposal”, hãy học qua câu: “She submitted a proposal for a new marketing project.”
Bạn có thể sưu tầm ví dụ từ tài liệu luyện nghe TOEIC, hoặc tự tạo tình huống cùng bạn bè, đóng vai nhân viên công ty, khách hàng, hay đối tác. Cách học này không chỉ giúp ghi nhớ sâu hơn mà còn tăng khả năng phản xạ trong phần Listening và Speaking.
Bước 3 – Lặp lại ngắt quãng và kiểm tra định kỳ
Hãy ôn lại từ theo chu kỳ 1–3–7 ngày tương ứng với giai đoạn não dễ quên nhất. Tại Lớp TOEIC cô Hiền Nhung, giảng viên cũng hướng dẫn nhiều phương pháp nhớ từ vựng như “spaced repetition” cùng những mẹo hay khác. Người học chỉ cần dành 10–15 phút mỗi ngày để hệ thống tự sắp xếp lịch ôn tối ưu.
Kết lại
Học từ vựng TOEIC không khó, nếu bạn hiểu cách não hoạt động. Thay vì ép mình ghi nhớ, hãy để não “tự học” thông qua lặp lại có ý nghĩa, cảm xúc và ngữ cảnh. Với phương pháp học theo não bộ, bạn sẽ thấy việc ghi nhớ từ trở nên tự nhiên và thú vị hơn mỗi ngày.
Nếu bạn muốn trải nghiệm phương pháp này một cách bài bản và được hướng dẫn trực tiếp, hãy tham gia khóa học tại Lớp TOEIC cô Hiền Nhung, với hàng nghìn học viên đã chinh phục TOEIC dễ dàng nhờ học đúng cách, không nhồi nhét.
